Đọc truyện Kinh Hoa Nghiêm – Chương 53: 37 Phẩm Như-lai Xuất Hiện 02

Ðây là bốn đại trí bửu : một tên là Ðại trí huệ bửu phương tiện thiện xảo không nhiễm trước.

Hai là Ðại trí huệ bửu khéo phân biệt pháp hữu vi, vô vi.

Ba là Ðại trí huệ bửu phân biệt nói vô lượng pháp mà chẳng hoại pháp tánh.

Bốn là Ðại trí huệ bửu biết thời phi thời chưa từng lầm lỗi.Nếu trong biển đại trí huệ của đức Như Lai không có bốn đại trí huệ bửu này thời tất cả chúng sanh, không một ai vào được Ðại thừa.Những chúng sanh phước mỏng chẳng thể thấy được bốn đại trí bửu này.

Vì để nơi tạng thâm mật của đức Như Lai.Bốn đại trí bửu này bình đẳng chánh trực đoan khiết diệu hảo, có thể lợi ích những chúng Bồ Tát, làm cho họ được trí huệ quang minh.Ðây là tướng thư tư của tâm Như Lai, chư đại Bồ Tát phải biết như vậy.Lại nữa, chư Phật tử ! Ví như đại hải có bốn đại bửu sáng chói rực rỡ bày ở đáy biển, tánh rất nóng, thường hay rút uống vô lượng dòng nước lớn của trăm sông chảy vào biển, vì thế nên đại hải không có tăng giảm.Ðây là bốn đại bửu : một tên là Nhựt tạng, hai tên là Ly nhuận, ba tên là Hỏa diệm quang, bốn tên là Tận vô dư.Nếu trong đại hải không có bốn đại bửu này thời nước sẽ ngập tràn từ bốn châu thiên hạ lên đến Hữu Ðảnh.Chư Phật tử ! Quang minh của đại bửu Nhựt tạng nếu chiếu nhằm nước biển thời đều biến thành sữa.

Quang minh của Ly nhuận đại bửu nếu chiếu nhằm sữa này thời liền biến thành lạc.

Quang minh của Hỏa diệm quang đại bửu chiếu nhằm lạc này thời biến thành tô.

Quang minh của tận vô dư đại bửu chiếu nhằm tô này thời biến thành đề hồ, như lửa cháy phừng đều không còn sót thừa.Chư Phật tử ! Cũng vậy, biển đại trí huệ của đức Như Lai Ðẳng Chánh Giác có bốn đại trí huệ bửu đầy đủ vô lượng oai đức quang minh.

Trí quang minh này chạm đến chư Bồ Tát, nhẫn đến khiến được đại trí của Như Lai.Ðây là bốn đại trí bửu : một Ðại trí bửu diệt tất cả lượng sóng tán thiện.

Hai là Ðại trí bửu trừ tất cả pháp ái.

Ba là Ðại trí bửu huệ quang chiếu khắp.

Bốn là Ðại trí bửu cùng với Như Lai bình đẳng vô biên vô công dụng.Lúc chư Bồ Tát tu tập tất cả pháp trợ đạo phát khởi vô lượng tán thiện.

Tất cả thế gian, Thiên, Nhơn, A tu la chẳng phá hư được.

Ðức Như Lai dùng quang minh của đại trí bửu diệt tán thiện chiếu đến Bồ Tát này khiến bỏ tất cả tán thiện, chuyên tâm một cảnh trụ nơi chánh định.

Lại dùng quang minh của đại trí bửu trừ pháp ái chiếu đến Bồ Tát này khiến trừ bỏ lòng tham đắm nơi tam muội, phát khởi đại thần thông.

Lại dùng quang minh của đại trí bửu huệ quang phổ chiếu chạm đến Bồ Tát này, khiến bỏ thần thông quảng đại đã phát khởi, mà trụ nơi đại minh công dụng hạnh.

Lại dùng quang minh của đại trí bửu cùng Như Lai bình đẳng vô biên vô công dụng chiếu đến Bồ Tát này, khiến bỏ đại minh công dụng hạnh đã phát khởi, nhẫn đến được bực Như Lai bình đẳng, dứt sạch tất cả công dụng không sót thừa.Nếu không có quang minh của bốn đại trí bửu của đức Như Lai chiếu đến, thời tất không có một Bồ Tát nào được bậc Như Lai.Ðây là tướng thứ năm của tâm Như Lai, chư đại Bồ Tát phải biết như vậy.Lại nữa, chư Phật tử ! như từ thủy tế lên đến Phi Tưởng Phi Phi Tưởng thiên, trong đó cả Ðại Thiên quốc độ, những chúng sanh cõi Dục, cõi Sắc, cõi Vô Sắc, đều nương hư không mà khởi mà trụ.

Vì hư không cùng khắp vậy.

Dầu hư không đó dung khắp ba cõi mà không phân biệt.Như Lai trí huệ cũng như vậy.

Hoặn Thanh Văn trí, hoặc Ðộc Giác trí, hoặc Bồ Tát trí, hoặc hữu vi hạnh trí, hoặc vô vi hạnh trí, tất cả đều nương Như Lai trí mà khởi mà trụ.

Vì trí huệ của Như Lai khắp tất cả.

Dầu dung khắp tất cả vô lượng trí huệ, mà Như Lai trí huệ vẫn không phân biệt.Ðây là tướng thứ sáu của tâm Như Lai, chư đại Bồ Tát phải biết như vậy.Lại nữa, chư Phật tử ! Như đảnh núi Tuyết có cây Dược Vương tên là Vô Tận Căn.

Rễ cây Dược Vương này mọc từ thủy luân tế suốt thấu kim cang địa sâu mười sáu vạn tám ngàn do tuần.

Lúc cây Dược Vương này mọc rễ thời tất cả ở Diêm Phù Ðề mọc rễ, lúc thân cây Dược Vương mọc lên thời tất cả thân cây ở Diêm Phù Ðề mọc lên, nhánh lá bông trái cũng như vậy.

Cây Dược Vương này, gốc hay sanh cây, cây hay sanh gốc rễ.

Gốc rễ không cùng tận nên gọi là Vô Tận Căn.Cây Dược Vương này hay làm cho những cây ở tất cả xứ đều được sanh trưởng, chỉ trừ hai nơi địa ngục và trong thủy luân không thể làm tăng trưởng.

Nhưng cũng không nhàm bỏ hai nơi đó.Cây đại Dược Vương trí huệ của Như Lai cũng như vậy.

Do quá khứ phát sanh thành tựu tất cả trí huệ pháp lành, trùm khắp tất cả chúng sanh giới, trừ diệt tất cả những khổ ác đạo.

Bi nguyện quảng đại làm gốc rễ, sanh trong chủng tánh trí huệ chơn thiệt của tất cả Như Lai.

Phương tiện thiện xảo kiên cố bất động dùng làm thân cây.

Trí khắp pháp giới các Ba la mật dùng làm nhánh cây.

Thiền định, giải thoát, các đại tam muội dùng làm lá cây.

Tổng trì biện tài Bồ đề phần pháp dùng làm bông.

Chư Phật giải thoát rốt ráo không biến đổi dùng làm trái.Cây đại Dược Vương trí huệ của đức Như Lai cớ sao lại được gọi là Vô Tận Căn ? Vì rốt ráo không thôi dứt.

Vì chẳng dứt Bồ Tát hạnh.

Bồ Tát hạnh tức là Như Lai tánh, Như Lai tánh tức là Bồ Tát hạnh nên được gọi là Vô Tận Căn.Chư Phật tử ! Lúc cây đại trí huệ của Như Lai mọc rễ thời làm cho tất cả Bồ Tát sanh rễ đại từ bi chẳng bỏ chúng sanh.Lúc thân cây đại trí huệ này sanh lên thời làm cho tất cả Bồ Tát tăng trưởng thân cây thâm tâm tinh tấn kiên cố.Lúc nhánh của đại trí huệ này sanh thời làm cho tất cả Bồ Tát tăng trưởng tất cả nhánh Ba la mật.Lúc lá của đại trí huệ này sanh thời làm cho tất cả Bồ Tát sanh trưởng lá công đức tịnh giới đầu đà thiểu dục tri túc.Lúc bông đại trí huệ này sanh thời làm cho tất cả Bồ Tát đầy đủ bông thiện căn tướng hảo trang nghiêm.Lúc trái đại trí huệ này sanh thời làm cho tất cả Bồ Tát được trái Vô sanh nhẫn cho đến quả chư Phật quán đảnh nhẫn.

Trí huệ của Như Lai chỉ không thể làm cho hai chỗ được lợi ích sanh trưởng : một là hàng nhị thừa sa vào hố sâu vô vi quảng đại, hai là những chúng sanh hư hoại thiện căn chìm trong nước đại tà kiến tham ái.

Nhưng vẫn không hề nhàm bỏ hai chỗ đó.Chư Phật tử ! Trí huệ của đức Như Lai không tăng giảm, vì gốc rễ khéo an trụ sanh trưởng không thôi dứt.Ðây là tướng thứ bảy của tâm Như Lai, chư đại Bồ Tát phải biết như vậy.Lại nữa, chư Phật tử ! Ví như Ðại Thiên thế giới, lúc kiếp hỏa khởi đốt cháy tất cả cây cỏ lùm rừng, nhẫn đến núi Thiết Vi, núi Ðại Thiết Vi đều cháy không thừa sót.

Giả sử có người cầm cỏ khô ném vào trong lửa đó tất là phải cháy hết.

Nhưng cũng cho là cỏ đó được chẳng cháy.

Chớ còn không thể nói rằng trí huệ của đức Như Lai phân biệt không biết hết tam thế tất cả chúng sanh, tất cả quốc độ, tất cả kiếp số, tất cả các pháp.

Vì trí huệ Như Lai bình đẳng thấu rõ tất cả.Ðây là tướng thứ tám của tâm Như Lai, chư đại Bồ Tát phải biết như vậy.Lại nữa, chư Phật tử ! Ví như phong tai lúc phá hoại thế giới, có gió lớn nổi lên tên là Tán Hoại, có thể phá hư Ðại Thiên thế giới, núi Thiết Vi v.v… đều nát thành bụi.

Lại có gió lớn tên là Năng Chướng bao che xung quanh Ðại Thiên thế giới, ngăn gió Tán Hoại không cho thổi đến những thế giới khác.

Nếu không có gió Năng Chướng này thời thập phương thế giới sẽ tan hư cả.Cũng vậy, đức Như Lai Ðẳng Chánh Giác có đại trí phong tên là Năng Diệt, có thể diệt trừ tập khí phiền não của tất cả chư đại Bồ Tát.

Có đại trí phong tên là Xảo Trì, khéo giữ gìn chư Bồ Tát căn khí chưa thành thục chẳng cho đại trí phong Năng Diệt dứt tất cả tập khí phiền não.

Nếu không có đại trí phong Xảo Trì của Như Lai, thời vô lượng Bồ Tát sẽ sa vào bực Thanh Văn, Bích Chi Phật.

Do trí Xảo Trì này làm cho chư Bồ Tát vượt khỏi bực Nhị thừa an trụ nơi bực rốt ráo của Như Lai.Ðây là tướng thứ chín của tâm Như Lai, chư đại Bồ Tát phải biết như vậy.Lại nữa, chư Phật tử ! Trí huệ của đức Như Lai không chỗ nào là chẳng đến.

Vì không một chúng sanh nào mà chẳng có đủ Như Lai trí huệ, chỉ do vọng tưởng điên đảo chấp trước nên không chứng được.

Nếu rời vọng tưởng thời nhứt thiết trí, tự nhiên trí, vô ngại trí liền hiện tiền.Ví như có quyển sách lớn bằng Ðại Thiên thế giới biên chép hết cả những sự trong Ðại Thiên thế giới.

Những là biên chép hết những sự trong Ðại Thiết Vi Sơn thời lượng bằng núi Ðại Thiết Vi, biên chép những sự trong đại địa thời lượng bằng đại địa, biên chép những sự trong Trung Thiên thế giới thời lượng bằng Trung Thiên thế giới, biên chép những sự trong Tiểu Thiên thế giới thời lượng bằng Tiểu Thiên thế giới.

Như vậy nhẫn đến biên chép những sự trong bốn châu thiên hạ, trong đại hải, trong Tu Di Sơn, trong cung điện của Ðịa Cư Thiên, của Không Cư Thiên, của Sắc Giới Thiên, của Vô Sắc Giới Thiên, biên chép mỗi xứ thời lượng của sách cũng bằng như vậy.

Quyển sách lớn này dầu lượng bằng Ðại Thiên thế giới mà toàn ở tại trong một vi trần.

Như một vi trần, tất cả vi trần cũng đều như vậy.Bấy giờ có một người trí huệ sáng suốt, thành tựu đầy đủ thiên nhãn thanh tịnh, thấy quyển sách này ở trong vi trần không chút lợi ích cho các chúng sanh, bèn nghĩ rằng tôi nên dùng sức tinh tấn phá vỡ vi trần đó để đem quyển sách lớn ra làm cho các chúng sanh được lợi ích.

Nghĩ xong, người này liền dùng phương tiện phá vỡ vi trần đem quyển sách lớn ra, làm cho các chúng sanh được lợi ích.

Như nơi một vi trần, tất cả vi trần cũng đều như vậy.Cũng vậy, trí huệ của đức Như Lai vô lượng vô ngại có thể lợi ích khắp tất cả chúng sanh, đầy đủ ở trong thân chúng sanh.

Chỉ vì hàng phàm phu vọng tưởng chấp trước nên chẳng biết chẳng hay, chẳng được lợi ích.Bấy giờ đức Như Lai do trí nhãn thanh tịnh vô ngại xem khắp pháp giới tất cả chúng sanh mà nói rằng : Lạ thay ! Lạ thay ! Tại sao các chúng sanh này có đủ trí huệ Như Lai, mà ngu si mê lầm chẳng hay chẳng thấy.

Ta nên đem thánh đạo dạy cho họ lìa hẳn vọng tưởng chấp trước.

Từ trong thân, họ thấy được trí huệ Như Lai quảng đại, như Phật không khác.

Nói xong, đức Như Lai liền đem thánh đạo dạy chúng sanh cho họ lìa vọng tưởng.

Lìa vọng tưởng rồi thời chứng được Như Lai vô lượng trí huệ lợi ích an lạc tất cả chúng sanh.Ðây là tướng thứ mười của tâm Như Lai, chư đại Bồ Tát phải biết như vậy.Chư Phật tử ! Ðại Bồ Tát phải dùng vô lượng vô ngại bất tư nghì tướng quảng đại như vậy để biết tâm của đức Như Lai Ðẳng Chánh Giác.Phổ Hiền đại Bồ Tát muốn nói rõ lại nghĩa này mà nói kệ rằng :Muốn biết tâm chư PhậtNên quán trí huệ PhậtPhật trí không chỗ nươngNhư hư không vô yChúng sanh mọi điều vuiVà những trí phương tiệnÐều nương Phật trí huệPhật trí không y chỉThanh Văn và Ðộc GiácCùng chư Phật giải thoátÐều nương nơi pháp giớiPháp giới không tăng giảmPhật trí cũng như vậyXuất sanh nhứt thiết tríKhông tăng cũng không giảmKhông sanh cũng không diệtNhư nước thường chảy ngầmAi đào đều được nướcNước không niệm, vô tậnCông lực khắp mười phươngPhật trí cũng như vậyỞ khắp tâm chúng sanhNếu ai siêng tu hànhMau được trí quang minhNhư rồng có bốn châuXuất sanh tất cả báuCất châu chỗ thâm mậtKẻ phàm chẳng thấy đượcPhật bốn trí cũng vậyXuất sanh tất cả tríNgười khác không thấy đượcChỉ trừ đại Bồ TátNhư biển có bốn châuHay rút tất cả nướcKhiến biển chẳng tràn đầyCũng lại không thêm bớtTrí Như Lai cũng vậyDứt sóng trừ pháp áiRộng lớn không ngằn méHay sanh Phật Bồ TátHạ phương đến Hữu ÐảnhDục, Sắc, Vô Sắc giớiTất cả nương hư khôngHư không chẳng phân biệtThanh Văn và Ðộc GiácBồ Tát các trí huệÐều nương nơi Phật tríTrí Phật vô phân biệtNúi Tuyết có Dược VươngTên là Vô Tận CănHay sanh tất cả câyGốc, thân, nhánh, bông, tráiPhật trí cũng như vậySanh trong Như Lai chủngÐã được Bồ Ðề rồiLại sanh Bồ Tát hạnhNhư người cầm cỏ khôÐể vào trong kiếp hỏaKim cang còn cháy đỏCỏ khô tất phải cháyTam thế kiếp và cõiTrong đó các chúng sanhCỏ khô cho chẳng cháyPhật trí biết tất cảCó gió tên Tán HoạiHay phá hoại Ðại ThiênNếu không gió khác ngănSẽ hoại vô lượng cõiGió đại trí cũng vậyDiệt phiền não Bồ TátLại có gió Thiện XảoKhiến trụ bực Như LaiNhư có quyển sách lớnLượng bằng Ðại Thiên giớiỞ trong một vi trầnTất cả trần cũng vậyCó một người thông minhTịnh nhãn đều thấy rõPhá trần đem sách raLợi ích khắp chúng sanhPhật trí cũng như vậyỞ khắp tâm chúng sanhBị vọng tưởng buộc ràngChẳng hay cũng chẳng biếtChư Phật đại từ biKhiến họ trừ vọng tưởngPhật trí bèn xuất hiệnLợi ích chư Bồ Tát(Hán bộ quyển năm mươi hai)Phổ Hiền đại Bồ Tát lại bảo chư Bồ Tát :Chư Phật tử ! Ðại Bồ Tát phải biết cảnh giới của đức Như Lai Ðẳng Chánh Giác như thế nào ?Ðại Bồ Tát dùng trí huệ vô ngại biết tất cả cảnh giới thế gian là cảnh giới Như Lai.

Biết tất cả tam thế cảnh giới, tất cả cõi cảnh giới, tất cả pháp cảnh giới, tất cả chúng sanh cảnh giới, chơn như vô sai biệt cảnh giới, pháp giới vô chướng ngại cảnh giới, thiệt tế vô biên tế cảnh giới, hư không vô phần lượng cảnh giới, cảnh giới không cảnh giới, đều là Như Lai cảnh giới.Chư Phật tử ! Như tất cả thế gian cảnh giới vô lượng, Như Lai cảnh giới cũng vô lượng.

Như tất cả tam thế cảnh giới vô lượng, Như Lai cảnh giới cũng vô lượng.

Nhẫn đến như cảnh giới không cảnh giới vô lượng, Như Lai cảnh giới cũng vô lượng.

Như cảnh giới không cảnh giới tất cả xứ không có, Như Lai cảnh giới cũng vậy, tất cả xứ không có.Chư Phật tử ! Ðại Bồ Tát phải biết tâm cảnh giới là Như Lai cảnh giới.

Như tâm cảnh giới vô lượng vô biên vô phược vô thoát, Như Lai cảnh giới cũng vô lượng vô biên vô phược vô thoát.

Vì do tư duy phân biệt như vậy như vậy, nên hiển hiện vô lượng như vậy như vậy.Chư Phật tử ! Như đại Long Vương tùy tâm tuôn mưa, mưa đó chẳng từ trong ra, chẳng từ ngoài ra.Như Lai cảnh giới cũng như vậy.

Tùy ở sự tư duy phân biệt như vậy thời có vô lượng hiển hiện như vậy, ở trong mười phương đều không chỗ đến.Chư Phật tử ! Như nước đại hải đều từ tâm lực của Long Vương khởi ra.Biển nhứt thiết trí của chư Phật Như Lai cũng như vậy, đều từ đại nguyện thưở xưa của Như Lai mà sanh khởi.Chư Phật tử ! Biển nhứt thiết trí vô lượng vô biên bất tư nghì, chẳng thể ngôn thuyết.

Nhưng nay tôi lược nói ví dụ, đại chúng nên lắng nghe.Nam Diêm Phù Ðề này có hai ngàn năm trăm con sông chảy vào đại hải.

Tây Câu Gia Ni có năm ngàn con sông chảy vào đại hải.

Ðông Phất Bà Ðề có bảy ngàn năm trăm con sông chảy vào đại hải.

Bắc Uất Ðơn Việt có một vạn con sông chảy vào đại hải.

Bốn châu thiên hạ có hai vạn năm trăm con sông như vậy luôn nối tiếp chảy vào đại hải, nước sông đó đã rất nhiều.Trong đại hải lại có Thập Quang Minh Long Vương mưa nước nhiều gấp bội nước sông.

Lại có Bá Quang Minh Long Vương mưa nước nhiều gấp bội nước mưa trên.

Lại có Ðại Trang Nghiêm Long Vương, Ma Na Tư Long Vương, Lôi Chấn long Vương, Nan Ðà Long Vương, Bạt Nan Ðà Long Vương, Vô Lượng Quang Minh Long Vương, Liên Chú Bất Ðoạn Long Vương, Ðại Thắng Long Vương, Ðại Phấn Tấn Long Vương, có tám mươi ức đại Long Vương như vậy đều làm mưa xuống đại hải và đều tuần tự nhiều gấp bội.

Thái Tử của Ta Kiệt La Long Vương tên là Diêm Phù Tràng mưa xuống đại hải lại hơn gấp bội Long Vương trên.Nước trong cung điện của Thập Quang Minh Long Vương chảy vào đại hải gấp bội nước mưa trên.

Nước trong cung điện của Bá Quang Minh Long Vương chảy vào đại hải lại gấp bội.

Nhẫn đến cung điện của tám mươi ức đại Long Vương đều riêng khác và đều có nước chảy vào đại hải tuần tự gấp bội nhau.Ta Liệt La Long Vương mưa vào đại hải nước nhiều hơn trên.

Nước trong cung điện của Ta Kiệt La Long Vương chảy vào đại hải lại nhiều gấp bội.

Nước này màu lưu ly xanh biếc, chảy ra có giờ, do đây nên nước triều của đại hải không lỗi giờ.Chư Phật tử ! Như vậy đại hải : nước vô lượng, châu báu vô lượng, chúng sanh vô lượng, đại địa nương dựa cũng vô lượng.Ðại hải vô lượng như vậy so với trí hải vô lượng của đức Như Lai không bằng một phần trăm, không bằng một phần ngàn, nhẫn đến không bằng một phần ưu ba ni sa đà.

Chỉ tùy tâm chúng sanh mà lập ví dụ.

Nhưng Phật cảnh giới chẳng phải ví dụ đến được.Chư Phật tử ! Ðại Bồ Tát phải biết trí hải của Như Lai vô lượng, vì từ sơ phát tâm tu Bồ Tát hạnh không dứt.Phải biết bửu tụ của Như Lai vô lượng vì tất cả pháp Bồ Ðề phần Tam Bảo chủng chẳng dứt.Phải biết chúng sanh trụ trong đó vô lượng, vì tất cả hàng hữu học vô học Thanh Văn, Duyên Giác thọ dụng.Phải biết trụ địa vô lượng, vì chư Bồ Tát từ Sơ Hoan Hỷ địa đến bực Cứu Cánh Vô Ngại địa ở nơi đó.Chư Phật tử ! Ðại Bồ Tát vì nhập vô lượng trí huệ lợi ích tất cả chúng sanh, ở nơi cảnh giới của đức Như Lai Ðẳng Chánh Giác phải biết như vậy.Phổ Hiền đại Bồ Tát muốn rõ lại nghĩa này mà nói kệ rằng :Như tâm cảnh giới vô biên lượngChư Phật cảnh giới cũng như vậyNhư tâm cảnh giới từ ý sanhPhật cảnh như vậy phải quán sátNhư Long chẳng rời khỏi cung điệnDo tâm oai lực tuôn mưa lớnNước mưa dầu không chỗ đến điTùy long tâm nên đều đầy đủThập Lực Mâu Ni cũng như vậyKhông từ đâu đến chẳng đi đâuNếu có tịnh tâm thời hiện thânLượng bằng pháp giới vào lỗ lôngNhư biển trân bửu vô biên lượngChúng sanh đại địa cũng như vậyThủy tánh một vị đồng không khácKẻ sanh trong đó đều được lợiNhư Lai trí hải cũng như vậyTất cả chỗ có đều vô lượngHữu học vô học trụ các địaÐều ở trong đó được lợi ích.Chư Phật tử ! Ðại Bồ Tát phải biết hạnh của đức Như Lai Ðẳng Chánh Giác như thế nào ?Ðại Bồ Tát phải biết vô ngại hạnh là Như Lai hạnh, phải biết chơn như hạnh là Như Lai hạnh.Chư Phật tử ! Như chơn như : tiền tế bất sanh, hậu tế bất động, hiện tại bất khởi.

Như Lai hạnh cũng vậy : chẳng sanh, chẳng động, chẳng khởi.Chư Phật tử ! Như pháp giới : chẳng phải hữu lượng, chẳng phải vô lượng, vì vô hình.

Cũng vậy, Như Lai hạnh chẳng phải hữu lượng, chẳng phải vô lượng, vì vô hình.Chư Phật tử ! Như chim bay ngang hư không trải qua trăm năm, chỗ đã bay qua cùng chỗ chưa bay qua đều chẳng thể lường, vì hư không giới không biên tế.

Cũng vậy, Như Lai hạnh, giả sử có người trải qua trăm ngàn ức na do tha kiếp phân biệt diễn thuyết đã nói chưa nói đều chẳng thể lường, vì Như Lai hạnh không ngằn mé.Chư Phật tử ! Ðức Như Lai Ðẳng Chánh Giác trụ hạnh vô ngại, không có chỗ trụ mà hay khắp vì tất cả chúng sanh thị hiện công hạnh.

Làm cho họ thấy rồi được vượt hơn tất cả đạo chướng ngại.Chư Phật tử ! Ví như Kim Sí Ðiểu Vương bay trên hư không, đảo liệng chẳng đi, dùng mắt thanh tịnh quán sát trong cung điện của chư Long, phấn khởi sức mạnh lấy hai cánh quạt nước biển rẽ ra làm hai, bắt rồng mạng sắp chết để ăn.Ðức Như Lai Ðẳng Chánh Giác cũng như vậy, an trụ hạnh vô ngại dùng Phật nhãn thanh tịnh quán sát pháp giới tất cả chúng sanh, nếu là hạng từng đã gieo thiện căn đã thành thục, dùng sức mạnh thập lực vỗ hai cánh chỉ quán quạt tách nước biển tham ái sanh tử ra làm hai mà bắt lấy họ vào trong Phật pháp, cho họ dứt tất cả vọng tưởng hí luận, an trụ nơi hạnh vô ngại vô phân biệt của Như Lai.Chư Phật tử ! Như mặt nhựt mặt nguyệt không gì sánh, riêng đi vòng giữa hư không làm lợi ích chúng sanh, mà không tự nghĩ từ đâu đến và đi đến đâu.Chư Phật Như Lai cũng như vậy, tánh vốn tịch diệt không phân biệt, thị hiện du hành khắp pháp giới, vì muốn làm lợi ích tất cả chúng sanh, mà làm Phật sự không thôi nghỉ, vẫn không sanh hí luận phân biệt là ta từ đó đến rồi đi qua kia.Chư Phật tử ! Ðại Bồ Tát phải dùng vô lượng phương tiện vô lượng tánh tướng như vậy, để thấy biết công hạnh của đức Như Lai Ðẳng Chánh Giác.Phổ Hiền đại Bồ Tát muốn rõ lại nghĩa này mà nói kệ rằng :Ví như chơn như chẳng sanh diệtKhông có nơi chỗ không thể thấyBực Ðại Nhiêu Ích, hạnh như vậyVượt hơn tam thế chẳng lường đượcPháp giới : chẳng giới, chẳng không giớiChẳng phải hữu lượng chẳng vô lượngÐấng Ðại Công Ðức hạnh cũng vậyChẳng : lượng, vô lượng, vì vô thânNhư chim bay đi ức ngàn nămTrước sau hư không chẳng không khácNhiều kiếp diễn thuyết hạnh Như LaiÐã nói chưa nói chẳng thể lườngÐiễu Vương trên cao xem đại hảiRẽ nước bắt lấy rồng để ănThập Lực hay cứu người thiện cănKhiến khỏi biển ải trừ phiền nãoVí như nhựt nguyệt đi hư khôngChiếu đến tất cả chẳng phân biệtThế Tôn đi khắp cả pháp giớiGiáo hóa chúng sanh chẳng động niệmChư Phật tử ! Ðại Bồ Tát phải biết đức Như Lai thành Ðẳng Chánh Giác như thế nào ?Ðại Bồ Tát phải biết đức Như Lai thành Ðẳng Chánh Giác nơi tất cả nghĩa không chỗ quán sát, nơi pháp bình đẳng không chỗ nghi lầm, không hai, không tướng, không làm, không thôi, không lượng, không mé, rời xa hai bên an trụ nơi trung đạo, vượt khỏi tất cả văn tự ngôn thuyết, biết tất cả chúng sanh tâm niệm nghĩ tưởng, căn tánh, ưa thích, phiền não nhiễm tập.

Tóm lại, biết rõ tam thế tất cả pháp.Chư Phật tử ! Ví như đại hải có thể ấn hiện tất cả hình tượng sắc thân của các chúng sanh trong bốn châu thiên hạ, thế nên mọi loài đều cùng gọi là đại hải.Chư Phật Bồ Ðề cũng như vậy, hiện khắp tất cả chúng sanh căn tánh ưa thích, mà không sở hiện, thế nên gọi là chư Phật Bồ Ðề.Chư Phật tử ! Phật Bồ Ðề; tất cả văn tự chẳng tuyên được, tất cả âm thanh chẳng đến được, tất cả ngôn ngữ chẳng nói được, chỉ tùy chỗ sở nghi mà phương tiện khai thị.Chư Phật tử ! Lúc đức Như Lai thành Ðẳng Chánh Giác được thân lượng bằng tất cả chúng sanh, được thân lượng bằng tất cả pháp, được thân lượng bằng tất cả cõi, được thân lượng bằng tất cả tam thế, được thân lượng bằng tất cả Phật, được thân lượng bằng tất cả ngữ ngôn, được thân lượng bằng chơn như, được thân lượng bằng pháp giới, được thân lượng bằng hư không giới, được thân lượng bằng vô ngại giới, được thân lượng bằng tất cả nguyện, được thân lượng bằng tất cả hạnh, được thân lượng bằng tịch diệt Niết Bàn giới.Như thân đã được, ngôn ngữ và tâm đã được cũng như vậy.

Ðược vô lượng vô số tam luân thanh tịnh như vậy.Chư Phật tử ! Lúc đức Như Lai thành Chánh Giác, ở trong thân Như Lai, thấy khắp tất cả chúng sanh thành Chánh Giác.

Nhẫn đến thấy khắp tất cả chúng sanh nhập Niết Bàn đều đồng một tánh.

Một tánh đây chính là không tất cả tánh.

Không những tánh gì ? Không tánh tướng, không tánh tận, không tánh sanh, không tánh diệt, không tánh ngã, không tánh phi ngã, không tánh chúng sanh, không tánh phi chúng sanh, không tánh Bồ Ðề, không tánh pháp giới, không tánh hư không, cũng lại không tánh thành Chánh Giác.

Vì biết tất cả pháp đều không tánh nên được nhứt thiết trí đại bi tương tục cứu độ chúng sanh.Chư Phật tử ! Ví như hư không, tất cả thế giới hoặc thành hoặc hoại, hư không thường chẳng thêm bớt, vì hư không vốn vô sanh.Chư Phật Bồ Ðề cũng như vậy, hoặc thành Chánh Giác hay chẳng thành Chánh Giác, cũng không tăng giảm.

Vì Bồ Ðề vốn không tướng, không phi tướng, không một, không nhiều.Chư Phật tử ! Giả sử có người hay hóa làm hằng hà sa tâm, mỗi mỗi tâm lại hóa làm hằng hà sa Phật, đều không sắc, không hình, không tướng.

Hóa như vậy tột hằng hà sa kiếp không thôi nghỉ.Này chư Phật tử ! Các Ngài nghĩ thế nào ? Người đó hóa tâm, hóa Phật, có tất cả là bao nhiêu ?Như Lai Tánh Khởi Diệu Ðức Bồ Tát nói : Như theo tôi hiểu nghĩa của Ngài nói thời hóa cùng chẳng hóa đồng nhau không khác.

Sao lại hỏi là có bao nhiêu ?Phổ Hiền Bồ Tát nói : Lành thay ! Lành thay ! Ðúng như lời Ngài nói.Giả sử tất cả chúng sanh ở trong một niệm đều thành Chánh giác cùng chẳng thành Chánh giác đồng nhau không khác.

Vì Bồ Ðề không có tướng.

Nếu không tướng thời không tăng không giảm.Chư Phật tử ! Ðại Bồ Tát phải biết như vầy : Thành Ðẳng Chánh Giác đồng với Bồ Ðề một tướng không tướng.

Lúc đức Như Lai thành Ðẳng Chánh Giác dùng phương tiện nhứt tướng nhập tam muội thiện giác trí.

Nhập rồi ở một thân quảng đại thành Chánh Giác hiện thân bằng số tất cả chúng sanh trụ ở trong thân.

Như một thân quảng đại thành Chánh Giác tất cả thân quảng đại thành Chánh Giác đều như vậy cả.Chư Phật tử ! Ðức Như Lai có vô lượng môn thành Chánh Giác như vậy, vì thế phải biết đức Như Lai hiện thân vô lượng.

Vì vô lượng nên nói thân Như Lai là vô lượng giới đồng với chúng sanh giới.Chư Phật tử ! Ðại Bồ Tát phải biết thân Như Lai trong một lỗ lông có thân chư Phật bằng số tất cả chúng sanh.

Vì đức Như Lai thành Ðẳng Chánh Giác rốt ráo không sanh diệt.

Như một lỗ lông khắp pháp giới, tất cả lỗ lông cũng đều như vậy.

Phải biết chẳng có một chút chỗ nào là không có thân Phật.

Vì đức Như Lai thành Ðẳng Chánh Giác không chỗ nào chẳng đến.

Tùy sở năng, tùy thế lực, ở dưới cây Bồ Ðề đạo tràng trên tòa sư tử, hiện nhiều thân thành Ðẳng Chánh Giác.Chư Phật tử ! Ðại Bồ Tát phải biết tâm mình, niệm niệm thường có Phật thành Chánh Giác.

Vì chư Phật Thế Tôn chẳng rời tâm này mà thành Chánh Giác.

Như tâm mình, tâm của tất cả chúng sanh cũng đều như vậy, đều thường có Như Lai thành Ðẳng Chánh Giác, rộng lớn cùng khắp không chỗ nào chẳng có, chẳng rời, chẳng dứt, không thôi nghỉ, nhập pháp môn phương tiện bất tư nghì.Chư Phật tử ! Ðại Bồ Tát phải biết đức Như Lai thành Ðẳng Chánh Giác như vậy.Phổ Hiền đại Bồ Tát muốn rõ lại nghĩa này mà nói kệ rằng :Chánh Giác biết rõ tất cả phápKhông hai lìa hai đều bình đẳngTự tánh thanh tịnh như hư khôngNgã cùng phi ngã chẳng phân biệtNhư biển ấn hiện thân chúng sanhDo đây gọi biển là đại hảiBồ Ðề ấn khắp các tâm hànhVì thế nên gọi là Chánh GiácVí như thế giới có thành hoạiMà ở hư không chẳng thêm bớtTất cả chư Phật hiện thế gianBồ Ðề một tướng thường không tướngNhư người hóa tâm hóa làm PhậtHóa cùng chẳng hóa tánh không khácTất cả chúng sanh thành Bồ ÐềThành cùng chẳng thành không tăng giảmPhật có tam muội tên Thiện GiácDưới cây Bồ Ðề nhập định nàyPhóng vô lượng quang bằng chúng sanhKhai ngộ quần sanh như sen nởNhư tam thế kiếp sát, chúng sanhCó những tâm niệm và căn, dụcThân bằng số ấy đều hiện raNên Chánh Giác gọi là vô lượngChư Phật tử ! Ðại Bồ Tát phải biết đức Như Lai Ðẳng Chánh Giác chuyển pháp luân như thế nào ?Ðại Bồ Tát phải biết như vầy : Ðức Như Lai dùng sức tâm tự tại không khởi không chuyển mà chuyển pháp luân, vì biết tất cả pháp thường không khởi.

Dùng ba thứ chuyển dứt chỗ đáng dứt mà chuyển pháp luân, vì biết tất cả pháp lìa biên kiến.

Lìa dục tế phi tế mà chuyển pháp luân.

Vì nhập tất cả pháp hư không tế.

Không có ngôn thuyết mà chuyển pháp luân, vì biết tất cả pháp chẳng thể nói.

Rốt ráo tịch diệt mà chuyển pháp luân, vì biết tất cả pháp là tánh Niết Bàn.

Dùng tất cả văn tự, tất cả ngữ ngôn mà chuyển pháp luân, vì âm thanh của Như Lai không chỗ nào chẳng đến.

Biết tiếng như vang mà chuyển pháp luân, vì rõ tánh chơn thiệt của các pháp.

Trong một âm thanh phát ra tất cả âm thanh mà chuyển pháp luân, vì rốt ráo không chủ.

Không sót không hết mà chuyển pháp luân, vì trong ngoài không nhiễm trước.Chư Phật tử ! Ví như tất cả văn tự ngữ ngôn tột kiếp vị lai nói chẳng hết được.

Phật chuyển pháp luân cũng như vậy, tất cả văn tự an lập hiển thị không thôi nghỉ không cùng tận.Chư Phật tử ! Như Lai pháp luân đều nhập tất cả ngữ ngôn văn tự mà không chỗ trụ.

Ví như viết chữ vào khắp tất cả sự, tất cả lời, tất cả toán số, tất cả chỗ thế gian và xuất thế gian mà không chỗ trụ.Âm thanh của đức Như Lai cũng như vậy, vào khắp tất cả xứ tất cả chúng sanh, tất cả pháp, tất cả nghiệp, tất cả báo, mà không chỗ trụ.Các thứ ngữ ngôn của tất cả chúng sanh đều chẳng rời pháp luân của đức Như Lai, vì thiệt tướng của ngôn âm chính là pháp luân vậy.Ðại Bồ Tát phải biết đức Như Lai chuyển pháp luân như vậy.Lại nữa, chư Phật tử ! Ðại Bồ Tát muốn biết đức Như Lai chuyển pháp luân, thời phải biết chỗ xuất sanh pháp luân của đức Như Lai.Chư Phật tử ! Ðức Như Lai tùy theo tâm hành dục lạc vô lượng sai khác của tất cả chúng sanh, phát ra ngần ấy âm thanh mà chuyển pháp luân.Chư Phật tử ! Ðức Như Lai có tam muội tên là cứu cánh vô ngại vô úy.

Nhập tam muội này rồi, ở mỗi mỗi thân mỗi mỗi miệng thành Ðẳng Chánh Giác, đều phát ra ngôn âm bằng số tất cả chúng sanh.

Trong mỗi mỗi ngôn âm đầy đủ các ngôn âm đều riêng khác mà chuyển pháp luân, làm cho tất cả chúng sanh đều hoan hỷ.Người biết được đức Như Lai chuyển pháp luân như vậy, phải biết người này đã tùy thuận tất cả Phật pháp.

Không biết như vậy thời chẳng phải là tùy thuận.Chư Phật tử ! Ðại Bồ Tát phải biết đức Phật chuyển pháp luân như vậy, vì vào khắp vô lượng chúng sanh giới.Phổ Hiền đại Bồ Tát muốn rõ lại nghĩa này mà nói kệ rằng :Như Lai pháp luân không sở chuyểnTam thế vô khởi cũng vô đắcNhư văn tự không thời gian hếtThập Lực pháp luân cũng như vậyNhư chữ vào khắp mà không đếnChánh Giác pháp luân cũng như vậyVào các ngôn âm không chỗ vàoHay khiến chúng sanh đều hoan hỷPhật có tam muội tên cứu cánhNhập định này rồi mới thuyết phápTất cả chúng sanh vô lượng biênKhắp pháp ngôn âm khiến tỏ ngộTrong mỗi ngôn âm lại còn diễnVô lượng ngôn âm đều sai khácThế gian tự tại vô phân biệtTùy họ sở thích khắp khiến ngheVăn tự chẳng từ trong ngoài raCũng chẳng hư mất, không chứa nhóm,Mà vì chúng sanh chuyển pháp luânTự tại như vậy rất kỳ đặc.Chư Phật tử ! Ðại Bồ Tát phải biết đức Như Lai Ðẳng Chánh Giác nhập Niết Bàn như thế nào ?Ðại Bồ Tát muốn biết đại Niết Bàn của đức Như Lai, cần phải biết rõ căn bổn tự tánh.

Như chơn như Niết bàn, Như Lai Niết Bàn cũng như vậy.

Như thiệt tế Niết Bàn, Như Lai Niết Bàn cũng như vậy.

Như pháp giới Niết Bàn, Như Lai Niết Bàn cũng như vậy.

Như hư không Niết Bàn, Như Lai Niết bàn cũng như vậy.

Như pháp tánh Niết Bàn.

Như Lai Niết Bàn cũng như vậy.

Như ly dục tế Niết Bàn, Như Lai Niết Bàn cũng như vậy.

Như vô tướng tế Niết Bàn, Như Lai Niết Bàn cũng như vậy.

Như ngã tánh tế Niết Bàn, Như Lai Niết Bàn cũng như vậy.

Như Nhứt thiết pháp tánh tế Niết Bàn, Như Lai Niết Bàn cũng như vậy.

Như chơn như tế Niết Bàn, Như Lai Niết Bàn cũng như vậy.

Vì Niết Bàn vô sanh vô xuất.

Nếu pháp vô sanh vô xuất thời vô diệt.Chư Phật tử ! Như Lai chẳng vì Bồ Tát mà nói chư Phật cứu cánh Niết Bàn, cũng chẳng vì Bồ Tát mà thị hiện việc ấy.

Vì muốn cho Bồ Tát thấy tất cả Như Lai thường ở trước, ở trong một niệm thấy quá khứ, vị lai sắc tướng viên mãn đều như hiện tại, cũng chẳng móng tưởng là hai chẳng hai.

Vì đại Bồ Tát đã lìa hẳn tưởng chấp.Chư Phật Như Lai vì muốn làm cho chúng sanh có lòng mến thích nên xuất hiện ra đời.

Vì muốn chúng sanh luyến mộ mà thị hiện Niết Bàn.

Nhưng thiệt ra đức Như Lai không có xuất thế cũng không Niết Bàn.

Vì đức Như Lai thường trụ thanh tịnh pháp giới, tùy theo tâm của chúng sanh mà thị hiện.Chư Phật tử ! Ví như mặt nhựt mọc chiếu khắp tất cả thế gian, trong tất cả đồ đựng nước trong sạch đều có bóng mặt nhựt hiện, cùng khắp các xứ mà không có đến đi.

Nếu có một đồ đựng bị bể thời chẳng hiện bóng mặt nhựt.

Ðây không phải lỗi ở mặt nhựt mà do đồ đựng nước bị bể.Như Lai trí cũng như vậy, hiện khắp pháp giới không trước không sau.

Trong tâm thanh tịnh của tất cả chúng sanh đức Như Lai đều hiện.

Tâm thường thanh tịnh thời thường thấy thân Phật.

Nếu tâm ô trược, hư bể thời không thấy Như Lai.Chư Phật tử ! Nếu có chúng sanh nên do Niết Bàn mà được độ thời đức Như Lai vì họ mà thị hiện Niết Bàn.

Nhưng thiệt ra đức Như Lai không sanh, không mất, không có diệt độ.Ví như hỏa đại nơi tất cả thế gian hay làm thành lửa.

Hoặc có lúc ở một xứ lửa tắt.

Nhưng chẳng phải lửa ở tất cả thế gian đều tắt.Ðức Như Lai Ðẳng Chánh Giác cũng như vậy, ra làm Phật sự ở tất cả thế giới.

Hoặc ở một thế giới việc làm đã xong hiện nhập Niết bàn, há lại tất cả thế giới chư Phật Như Lai đều diệt độ !Ðại Bồ Tát phải biết đức Như Lai Ðẳng Chánh Giác đại Niết Bàn như vậy.Lại nữa, chư Phật tử ! Ví như thuật sĩ giỏi biết huyễn thuật, dùng sức huyễn thuật ở trong tất cả cõi nước, thành ấp, tụ lạc nơi Ðại Thiên thế giới mà thị hiện huyễn thân, dùng sức huyễn giữ còn đến cả kiếp.

Hoặc ở một xứ huyễn sự đã xong bèn ẩn thân chẳng hiện.

Nhưng chẳng phải tất cả xứ đều ẩn thân.Ðức Như Lai Ðẳng Chánh Giác cũng như vậy, giỏi biết vô lượng trí huệ phương tiện các thứ huyễn thuật, hiện thân khắp tất cả pháp giới, giữ gìn còn mãi tột thưở vị lai.

Hoặc ở một xứ, tùy tâm của chúng sanh việc làm đã xong bèn thị hiện nhập Niết bàn.

Há lại vì ở một xứ đức Phật nhập Niết bàn bèn cho rằng tất cả Phật đều diệt độ !Ðại Bồ Tát phải biết đức Như Lai Ðẳng Chánh Giác đại Niết Bàn như vậy.Lại nữa, chư Phật tử ! Lúc đức Như Lai Ðẳng Chánh Giác thị hiện Niết bàn, bèn nhập bất động tam muội.

Nhập tam muội này rồi, ở mỗi mỗi thân Phật đều phóng vô lượng trăm ngàn ức na do tha đại quang minh.

Mỗi mỗi quang minh đều hiện vô số hoa sen.

Mỗi mỗi hoa sen đều có bất khả thuyết nhị hoa diệu bửu.

Mỗi mỗi nhị hoa đều có tòa sư tử.

Trên mỗi mỗi toà đều có đức Như Lai ngồi kiết già.

Số thân Phật bằng với số tất cả chúng sanh, đều đủ mọi sự công đức trang nghiêm thượng diệu, từ bổn nguyện lực mà sanh khởi.Nếu có chúng sanh thiện căn thành thục, thấy thân Phật rồi đều thọ hóa.

Nhưng thân Phật kia tột vị lai tế rốt ráo an trụ tùy nghi hóa độ tất cả chúng sanh chưa từng lỗi thời.Chư Phật tử ! Thân của đức Như Lai không có phương xứ, chẳng thiệt chẳng hư, chỉ do bổn thệ nguyện lực của chư Phật, hễ chúng sanh đáng được độ thời bèn xuất hiện.Ðại Bồ Tát phải biết đức Như Lai Ðẳng Chánh Giác đại Niết bàn như vậy.Chư Phật tử ! Ðức Như Lai trụ nơi vô lượng vô ngại cứu cánh pháp giới, hư không giới, chơn như, pháp tánh, vô sanh, vô diệt và thiệt tế, vì các chúng sanh mà tùy thời thị hiện.

Do bổn nguyện giữ gìn nên không thôi nghỉ.

Chẳng bỏ tất cả chúng sanh, tất cả cõi, tất cả pháp.Phổ Hiền Ðại Bồ Tát muốn rõ lại nghĩa này mà nói kệ rằng :Mặt nhựt phóng sáng chiếu thế gianÐồ hư nước lọt bóng liền mất,Tối Thắng Thế Tôn cũng như vậyChúng sanh không tin thấy nhập diệtNhư hỏa đại thành lửa thế gianHoặc một thành ấp có lúc tắt,Tối Thắng Thế Tôn khắp pháp giớiXứ giáo hóa xong hiện nhập diệtThuật sĩ hiện thân tất cả cõiChỗ việc đã xong thời ẩn thân,Như Lai hóa xong cũng như vậyỞ cõi nước khác thường thấy PhậtPhật có tam muội tên bất độngHóa chúng sanh rồi nhập định nàyMột niệm thân phóng vô lượng quangQuang hiện liên hoa, hoa có PhậtPhật thân vô số khắp pháp giớiChúng sanh có phước thời được thấyNhư vậy vô số mỗi mỗi thânThọ mạng trang nghiêm đều đầy đủNhư tánh vô sanh, Phật xuất thếNhư tánh vô diệt, Phật Niết bànNgôn từ ví dụ thảy đều dứtTất cả nghĩa thành không cùng sánh.Chư Phật tử ! Ðại Bồ Tát phải biết ở chỗ đức Như Lai Ðẳng Chánh Giác, thấy nghe thân cận gieo trồng thiện căn như thế nào ?Ðại Bồ Tát phải biết ở chỗ đức Như Lai, thấy nghe gần gũi gieo trồng thiện căn thảy đều chẳng luống, vì xuất sanh vô tận giác huệ, vì rời tất cả chướng nạn, vì quyết định đến nơi cứu cánh, vì không hư dối, vì tất cả nguyện viên mãn, vì chẳng hết hạnh hữu vi, vì tùy thuận trí vô vi, vì sanh Phật trí, vì tột vị lai tế, vì thành thắng hạnh nhứt thiết chủng, vì đến vô công dụng trí địa.Chư Phật tử ! Ví như trượng phu ăn chút ít chất kim cang trọn không tiêu tất phải xuyên lủng thân lọt ra ngoài.

Vì chất kim cang chẳng cùng ở chung với nhục thân tạp uế.Nơi đức Như Lai, gieo một ít căn lành cũng như vậy, tất phải xuyên thấu tất cả phiền não hữu vi hạnh đến nơi trí vô vi cứu cánh.

Vì chút thiện căn này chẳng cùng ở chung với những hữu vi hạnh phiền não.Chư Phật tử ! Giả sử cỏ khô chất đống lớn bằng núi Tu Di, ném vào cỏ một đóm lửa nhỏ tất sẽ cháy hết cả.

Vì lửa hay cháy vậy.Nơi đức Như Lai, gieo một ít thiện căn cũng như vậy, tất hay cháy hết tất cả phiền não rốt ráo đến Vô dư Niết bàn.

Vì chút thiện căn tánh rốt ráo vậy.Chư Phật tử ! Ví như núi Tuyết có cây Dược vương tên là Thiện Kiếp.

Nếu ai được thấy thời cặp mắt được thanh tịnh.

Nếu ai được nghe thời tai được thanh tịnh.

Nếu ai được ngửi thời mũi được thanh tịnh.

Nếu ai được nếm thời lưỡi được thanh tịnh.

Nếu ai được chạm đến thời thân thanh tịnh.

Nếu có ai lấy đất nơi gốc cây ấy, cũng có thể dùng để trị bịnh được.Ðức Như Lai Ðẳng Chánh Giác cũng như vậy, có thể làm tất cả sự lợi ích cho chúng sanh.

Nếu có ai thấy sắc thân Như Lai thời mắt được thanh tịnh.

Nếu ai được nghe danh hiệu Phật thời tai được thanh tịnh.

Nếu ai ngửi được giới hương Như Lai thời mũi được thanh tịnh.

Nếu ai nếm được pháp vị của Như Lai thời lưỡi được thanh tịnh, đủ tướng rộng dài, hiểu pháp ngữ ngôn.

Nếu ai được chạm đến quang minh của Như Lai thời thân được thanh tịnh rốt ráo được pháp thân vô thượng.

Nếu ai nhớ niệm đức Như Lai thời được niệm Phật tam muội thanh tịnh.

Nếu ai cúng dường chỗ đất của đức Như Lai đi qua, và tháp miếu thờ Phật cũng được đủ thiện căn trừ diệt tất cả họa phiền não, được vui của Hiền Thánh.Chư Phật tử ! Nay tôi nói với các Ngài : Mặc dầu có chúng sanh vì nghiệp chướng che đậy nên thấy nghe nơi Phật mà chẳng có lòng mến tin, vẫn cũng gieo được căn lành không luống uổng, nhẫn đến rốt ráo nhập Niết bàn.Ðại Bồ Tát phải biết ở nơi đức Như Lai, thấy nghe gần gũi gieo trồng căn lành như vậy, đều lìa tất cả pháp bất thiện, đầy đủ thiện pháp.Chư Phật tử ! Ðức Như Lai dùng tất cả ví dụ nói nhiều sự, không có ví dụ nào nói được pháp này.

Vì bất tư nghì, đường tâm trí tuyệt vậy.

Chư Phật, chư Bồ Tát chỉ tùy tâm của chúng sanh khiến họ hoan hỷ mà nói ví dụ, chớ chẳng phải là rốt ráo.Pháp môn này gọi là chỗ bí mật của đức Như Lai, gọi là chỗ mà tất cả thế gian chẳng biết được, gọi là nhập Như Lai ấn, gọi là khai cửa đại trí, gọi là thị hiện chủng tánh Như Lai, gọi là thành tựu tất cả Bồ Tát, gọi là tất cả thế gian không làm hư hoại được, gọi là một bề tùy thuận cảnh giới Như Lai, gọi là hay thanh tịnh tất cả chúng sanh giới, gọi là diễn thuyết Như Lai căn bổn thiệt tánh pháp bất tư nghì rốt ráo.Chư Phật tử ! Pháp môn này đức Như Lai chẳng nói với những chúng sanh khác.

Chỉ nói với chư Bồ Tát xu hướng Ðại thừa, chỉ nói với chư Bồ Tát ngồi nơi bất tư nghì thừa.

Pháp môn này chẳng vào tay của tất cả chúng sanh khác, chỉ trừ chư Ðại Bồ Tát.Chư Phật tử ! Ví như Chuyển Luân Thánh Vương có bảy báu.

Nhơn bảy báu này mà hiển bày Luân Vương.

Bảy báu này chẳng vào tay chúng sanh khác chỉ trừ Thái tử do Ðệ Nhất phu nhân sanh, đầy đủ trọn vẹn các tướng Thánh Vương.

Nếu Chuyển luân Thánh Vương không có Thái tử đầy đủ đức tướng, thời sau khi Thánh Vương thăng hà trong vòng bảy ngày các báu đều tan mất.Cũng vậy, kinh này chẳng vào tay của các chúng sanh khác, chỉ trừ chơn tử của đức Như Lai Pháp Vương sanh nhà Như Lai, gieo căn lành Như Lai.

Nếu không có những chơn tử này, thời pháp môn đây chẳng bao lâu sẽ tan mất.

Vì tất cả hàng nhị thừa chẳng được nghe kinh này huống là thọ trì, đọc tụng, biên chép, phân biệt giải thuyết.

Chỉ có chư Bồ Tát mới có thể được như vậy.Do những cớ trên đây, chư Ðại Bồ Tát nghe pháp môn này nên rất vui mừng, dùng tâm tôn trọng cung kính đảnh lễ.

Vì Ðại Bồ Tát tin ưa kinh này thời mau được Vô thượng Chánh Ðẳng Chánh Giác.Chư Phật tử ! Giả sử có Bồ Tát trong vô lượng trăm ngàn ức na do tha kiếp thật hành sáu môn ba la mật, tu tập những pháp Bồ Ðề phần, nếu chưa nghe pháp môn đại oai đức bất tư nghì củ Như Lai đây.

Hoặc nghe rồi mà chẳng tin, chẳng hiểu, chẳng thuận, chẳng nhập, thời chẳng được gọi là chơn thiệt Bồ Tát.

Vì chẳng được sanh nhà Như Lai.

Nếu được nghe pháp môn vô chướng ngại trí huệ vô lượng bất tư nghì của Như Lai đây, nghe rồi tin hiểu tùy thuận ngộ nhập.

Nên biết người này sanh nhà Như Lai, tùy thuận cảnh giới của tất cả Như Lai, đầy đủ pháp Bồ Tát, an trụ cảnh giới nhứt thiết chủng trí, xa lìa tất cả những pháp thế gian, xuất sanh tất cả công hạnh của Như Lai, thông đạt tất cả pháp tánh của Bồ Tát, nơi đức tự tại của Phật không lòng nghi lầm, trụ nơi pháp vô sư, thâm nhập cảnh giới vô ngại của Như Lai.Chư Phật tử ! Ðại Bồ Tát nghe pháp này rồi, thời có thể dùng bình đẳng trí biết vô lượng pháp, thời hay dùng tâm chánh trực lìa các phân biệt.

Thời có thể dùng thắng dục lạc hiện tiền được thấy chư Phật.

Thời có thể dùng sức tác ý nhập hư không giới bình đẳng.

Thời có thể dùng niệm tự tại đi vô biên pháp giới.

Thời có thể dùng sức trí huệ đủ tất cả công đức.

Thời có thể dùng trí tự nhiên lìa tất cả cấu nhiễm thế gian.

Thời có thể dùng tâm Bồ Ðề vào tất cả thế giới mười phương.

Thời có thể dùng sức quán sát lớn biết tam thế chư Phật đồng một thể tánh.

Thời có thể dùng trí thiện căn hồi hướng vào khắp pháp như vầy : chẳng vào mà vào, chẳng phan duyên nơi một pháp, hằng dùng một pháp quán sát tất cả pháp.Chư Phật tử ! Ðại Bồ Tát thành tựu công đức như vậy, dùng chút ít công lực liền được vô sư tự nhiên trí.Phổ Hiền đại Bồ Tát muốn tuyên lại nghĩa này mà nói kệ rằng :Thấy nghe cúng dường chư Như LaiThời được công đức vô biên lượngỞ trong hữu vi trọn không hếtTất diệt phiền não lìa những khổNhư người nuốt chút ít kim cangTất không tiêu được phải ra ngoàiCông đức cúng dường đấng Thập LựcDiệt phiền não đến kim cang tríNhư cỏ khô bằng núi Tu DiNém đóm lửa nhỏ đều cháy hếtChút ít công đức cúng dường PhậtTất đoạn phiền não đến Niết bànNúi Tuyết có thuốc tên Thiện KiếnThấy nghe ngửi chạm tiêu các bịnhNếu ai thấy nghe đấng Thập LựcÐược thắng công đức đến Phật tríBấy giờ do thần lực của Phật, do pháp như vậy, mười phương đều có mười bất khả thuyết trăm ngàn ức na do tha thế giới sáu cách chấn động : những là Ðông vọt Tây lặn, Tây vọt Ðông lặn, Nam vọt Bắc lặn, Bắc vọt Nam lặn, mé vọt giữa lặn, giữa vọt mé lặn, Mười tám tướng động : những là động, biến động, đẳng biến động, dũng biến dũng, đẳng biến dũng, khởi biến khởi, đẳng biến khởi, chấn biến chấn, đẳng biến chấn, hống biến hống, đẳng biến hống, kích biến kích, đẳng biến kích.

Mưa mây hoa hơn cõi trời, mây lọng, mây tràng, mây phan, mây hương, mây tràng hoa, mây hương thoa, mây đồ trang nghiêm, mây đại quang minh ma ni bửu, mây chư Bồ Tát ca ngợi, mây thân sai khác của bất khả thuyết Bồ Tát.

Mưa mây thành Chánh giác, mây nghiêm tịnh bất tư nghì thế giới, mây âm thanh ngữ ngôn của Phật đầy khắp vô biên thế giới.Như ở bốn châu thiên hạ này thần lực của đức Như Lai thị hiện như vậy, làm cho chư Bồ Tát rất hoan hỷ, cùng khắp mười phương tất cả thế giới đều cũng như vậy.Bấy giờ mười phương đều qua khỏi tám mươi bất khả thuyết trăm ngàn ức na do tha Phật sát vi trần số thế giới, đều có tám mươi bất khả thuyết trăm ngàn ức na do tha Phật sát vi trần số Như Lai đồng hiệu Phổ Hiền đều hiện ra trước Phổ Hiền Bồ Tát mà bảo rằng :Lành thay Phật tử ! Nhà ngươi có thể thừa oai lực của Phật, tùy thuận pháp tánh mà diễn nói pháp Như Lai xuất hiện bất tư nghì.Này Phật tử ! Mười phương chúng ta tám mươi bất khả thuyết trăm ngàn ức na do tha Phật sát vi trần số chư Phật đồng hiệu Phổ Hiền đều nói pháp này.Này Phật tử ! Nay trong pháp hội này có mười vạn sát vi trần số đại Bồ Tát được tất cả thần thông tam muội của Bồ Tát, chư Phật chúng ta đều thọ ký họ một đời sẽ dược Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác.Lại có Phật sát vi trần số chúng sanh phát Bồ đề tâm, chư Phật chúng ta cũng thọ ký họ ở đời vị lai trải qua bất khả thuyết Phật sát vi trần số kiếp, đều được thành Phật đồng hiệu là Phật Thù Thắng Cảnh Giới.Chư Phật chúng ta vì muốn cho chư Bồ Tát vị lai được nghe pháp này, nên đều cùng hộ trì.

Như hóa độ chúng sanh nơi bốn châu thiên hạ này, mười phương trăm ngàn ức na do tha vô số vô lượng, nhẫn đến bất khả thuyết bất khả thuyết pháp giới hư không tất cả thế giới, hóa độ chúng sanh cũng đều như vậy.Bấy giờ do thần lực của thập phương chư Phật, do nguyện lực của Tỳ Lô Giá Na, do pháp như vậy, do sức thiện căn, do Như Lai khởi trí chẳng vượt ngoài tâm niệm, do Như Lai ứng duyên chẳng lỗi thời, do tùy thời giác ngộ chư Bồ Tát, do thưở trước tu hành không hư mất, do làm cho được hạnh Phổ Hiền quảng đại, do hiển hiện tất cả trí tự tại, nên mười phương đều qua khỏi mười bất khả thuyết trăm ngàn ức na do tha Phật sát vi trần số Bồ Tát đồng đến nơi đây, đầy khắp tất cả mười phương pháp giới, thị hiện sự quảng đại trang nghiêm của Bồ Tát, phóng lưới đại quang minh, chấn động tất cả mười phương thế giới, làm hư tan tất cả cung điện của các loài ma, tiêu diệt tất cả những khổ ác đạo, hiển hiện tất cả oai đức của Như Lai, ca ngâm khen ngợi vô lượng pháp công đức sai biệt của Như Lai, khắp mưa tất cả những thứ mưa, thị hiện vô lượng thân sai biệt, lãnh thọ vô lượng Phật pháp, do thần lực của Phật nên đồ nói rằng :Lành thay Phật tử ! Ngài có thể nói pháp bất khả hoại của Như Lai đây.Này Phật tử ! Chư Bồ Tát chúng tôi đều hiệu Phổ Hiền, đều từ thế giới Phổ Quang Minh chỗ của đức Như Lai Phổ Tràng Tự Tại mà đến đây.

Tất cả thế giới đó đều nói pháp này.

Văn cú như vậy, nghĩa lý như vậy, tuyên thuyết như vậy, quyết định như vậy, đều đồng ở đây chẳng thêm chẳng bớt.Chư Bồ Tát chúng tôi đều do thần lực của Phật, do được pháp Như Lai nên đến nơi đây để chứng minh cho Ngài.Như chúng tôi đến đây, mười phương khắp hư không khắp pháp giới tất cả thế giới bốn châu thiên hạ cũng như vậy.Bấy giờ Phổ Hiền Bồ Tát thừa thần lực của Phật, quán sát tất cả Bồ Tát đại chúng, muốn tuyên rõ lại oai đức quảng đại xuất hiện của Như Lai, chánh pháp chẳng thể trở hoại của Như Lai, vô lượng thiện căn đều chẳng luống, chư Phật xuất thế ắt đủ tất cả pháp tối thắng, giỏi quán sát được tâm chúng sanh tùy nghi thuyết pháp chưa từng lỗi thời, sanh Bồ Tát vô lượng pháp quang, tất cả chư Phật tự tại trang nghiêm, tất cả Như Lai một thân không khác sanh khởi do từ đại hạnh thuở trước.

Nói kệ rằng :Tất cả Như Lai những công hạnhThế gian ví dụ không kịp đượcVì khiến chúng sanh được ngộ giảiChẳng dụ làm dụ mà hiển thịPháp thậm thâm vi mật như vậyTrăm ngàn muôn kiếp khó được ngheNgười tinh tấn trí huệ điều phụcMới được nghe nghĩa bí áo nàyNếu nghe pháp này sanh hoan hỉKia từng cúng dường vô lượng PhậtÐược Phật gia trì chỗ nhiếp thọTrời người ca ngợi thường cúng dườngÐây là pháp cứu thế đệ nhứtÐây hay cứu độ những quần phẩmÐây hay xuất sanh đạo thanh tịnhCác Ngài thọ trì chớ phóng dật..