Đọc truyện Tay Bắn Tỉa Ở Sarajevo – Chương 12: Con tốt thí mạng

– — Tình hình không ổn.

Linne thầm thở dài. Bây giờ cậu hoàn toàn chắc chắn, cậu gặp phải một tên tâm thần.

Cậu không có định kiến gì về người bị tâm thần, nhưng cậu biết đó là bệnh nan y. Dòng họ Lev từng xuất hiện người như thế, bọn họ đã chạy chữa khắp nơi, ngay cả bác sĩ giỏi nhất cũng đã dùng những phương pháp chữa bệnh tiên tiến nhất, nhưng vẫn chưa có ca khỏi bệnh nào.

Chẳng ai khuyên bảo nổi một bệnh nhân tâm thần. Chẳng ai thay đổi được Reto Fabrizi Solonazarov, một kẻ ngạo mạn, kiêu căng, một tên cay nghiệt vô liêm sỉ. Điều đáng lo nhất, hắn là người rất nhẫn nại — Đấy là đã nói giảm nói tránh, nói thẳng ra là cố chấp — Ngày qua ngày, năm này qua năm khác, liên tục lặp lại sinh hoạt tẻ nhạt giống nhau, không đạt được mục đích thì không bao giờ bỏ cuộc. Hắn chính là Sisyphus đẩy tảng đá khổng lồ lên đồi, quá trình lăn đá ấy đã chứng minh cho thái độ phản kháng các vị thần của hắn ra sao. Chỉ có kẻ điên mới chống lại vận mệnh và các vị thần.

Linne nhắm mắt lại, cậu cảm nhận được Reto đang hôn lên trán cậu.

Một chiếc hôn nóng rực, uất hận, giống như vỏ đạn vừa bật ra khỏi súng — Binh sĩ từng lên chiến trường đều biết, đau đớn do bỏng đạn chẳng kém gì bị súng bắn. Linne rùng mình, nhưng cậu phát hiện ra cơ thể mình vẫn cạn kiệt sức lực, cái rùng mình ấy chỉ là ảo giác. Cậu nghĩ, chẳng lẽ tên này cũng có ý định giống Carlyle?

Tuy lời Reto nói có vẻ rất quyết tuyệt, nhưng hắn chưa điên tới mức róc xương Linne.

Hắn sai người đỡ Linne vào phòng nghỉ cách vách, người tới phục vụ cậu vẫn là Valter — Thằng nhóc may mắn được bác sĩ cứu sống, ngoại trừ cuống phổi hơi chịu tổn thương thì không có gì đáng lo. Lúc nhìn thấy Linne, cậu chàng tỏ ra bực bội không vui, còn hơi trách cứ.

“Không ngờ anh lại muốn giết tôi, tôi còn coi anh là thần tượng.” Valter tủi thân nói, càng nói cổ họng càng đau, nghe giọng có vẻ rất yếu ớt. Cuối cùng cậu bỏ cuộc: “Tôi không bao giờ…tin tưởng anh nữa!”

Nếu cơ thể còn sức lực, Linne muốn trợn trắng mắt lên. Đây đã là người đàn ông thứ hai trong hôm nay chỉ trích cậu vì phụ lòng người ta.

Cậu không hiểu đám người Bosniak cứ kiếm chuyện vô lý như đàn bà con gái này nghĩ gì nữa. Đợi cho tác dụng của thuốc dần tan hết, cậu mới mở miệng trả lời vấn đề này: “Tôi là người Serb, là kẻ thù của cậu. Cậu là lính mới à? Tôi còn phải dạy cậu cách đối xử với kẻ thù ư?”

Valter sửng sốt, dường như không ngờ Linne sẽ nói như vậy. Một lát sau, cậu chàng lắc đầu bật cười: “Tôi chưa từng coi người Serb là kẻ thù. Chính anh xem mọi người như kẻ thù.”

Lúc này đến lượt Linne cứng họng.

Tay bắn tỉa lười nghĩ nhiều, nhân lúc thuốc còn chưa hoàn toàn hết tác dụng, cậu quyết định trùm chăn ngủ một giấc. Cậu đã vật vã một ngày một đêm, cơ thể cần được nghỉ ngơi. Cậu ngủ khoảng ba tiếng, có lẽ là lâu hơn nữa, mùi hương của bữa sáng đánh thức cậu, Linne mở mắt ra nhìn thấy món trứng chưng thì biết ngay nhà ăn đã bắt đầu làm việc, vậy thì đã là ban ngày.

Reto dùng bữa sáng với cậu, hai người ngồi bàn ăn xem thời sự buổi sáng. Vẻ mặt của MC nam rất nghiêm túc—

“Rạng sáng ngày hôm nay, Quân đội Nhân dân Nam Tư đã thông báo về vụ ám sát ở Sarajevo, hung thủ Linne Lev và đồng phạm Roman Makovetsky đã được xác nhận là bị bắn chết. Đây là sự kiện ám sát diễn ra vào buổi chiều tối ngày 21 tháng 1 trước quảng trường nhà hát opera quốc gia, nạn nhân là dân thường sống ở Sarajevo. Sau sự kiện này, nhân dân đã tỏ ra vô cùng phẫn nộ, một số nơi trong thành phố đã diễn ra biểu tình quy mô nhỏ, người biểu tình yêu cầu Quân đội Nhân dân giải thích công khai và trừng trị những người liên quan đã tham gia ám sát. Chiều ngày hôm qua, thượng tướng Baleramović của Quân đội Nhân dân Nam Tư đã lên tiếng lần đầu tiên về vụ việc, ông thừa nhận việc dân thường bị hại là do nhận được tình báo sai lầm, nhưng không đề cập tới việc xử lý những người liên quan với vụ ám sát ra sao. Phóng viên đài truyền hình đã nối máy với thượng tướng Baleramović, mong ông có lời giải thích thỏa đáng về bản thông báo sáng nay…”

Linne buông muỗng xuống, cậu không muốn ăn uống gì nữa, mắt dán chặt vào màn hình TV.

Reto trái lại rất thờ ơ, nhìn Linne rồi nói: “Uống hết cà phê đi, lạnh rồi uống không ngon.”

Linne coi như hắn không tồn tại, chăm chú nghe Baleramović trả lời phóng viên.

“Thông qua điều tra, chúng tôi xác định tình báo giả là do Linne Lev và Roman Makovetsky tạo ra, mục đích của bọn chúng là giải tỏa cảm xúc chủ nghĩa dân tộc cực đoan cá nhân, cũng là để đạt được sự thăng tiến. Năm 1990, Lev từng bị phái tới Croatia, bởi vì bất mãn trước nền độc lập của Croatia, hắn ta không nghe quân lệnh, nhiều lần có hành vi vi phạm, sau đó bị giáng chức làm lính tuần tra biên phòng. Roman Makovetsky rất thân thiết với hắn ta, hai kẻ đó đã hợp tác nhiều năm, lần này chúng đã chế tạo tình báo giả, mục đích là để giúp Linne khôi phục lại chức vụ!”

Nói tới đây, Baleramović bắt đầu trở nên kích động, gần như là phẫn nộ rống lên câu cuối cùng.

Linne nghe vậy thì sững người, suýt nữa cho rằng thứ mình nghe thấy vẫn là ảo giác của thuốc mê.

Phóng viên hỏi: “Hiện giờ chúng đã bị bắn chết, ngài định xử lý những người liên quan ra sao?”

“Chúng tôi sẽ xử phạt phó cục trưởng cục tình báo và một số nhân viên phân tích tình báo có liên quan, mặt khác, cuối tuần này chúng tôi sẽ mở họp báo trả lời truyền thông, đưa ra lời giải thích thỏa đáng nhất cho người dân Bosnia–Herzegovina, nhất là người dân ở Sarajevo.”

“Quân đội Nhân dân có biện pháp hành động nào cụ thể hơn để tránh chuyện như thế này phát sinh lần thứ hai không?”

“Có. Hãy tin tưởng tôi, chúng tôi đang tiến hành khảo sát và đánh giá toàn bộ binh sĩ, đây là sự bất lực trong quản lý của phía quân đội, cũng là sự bất lực trong năng lực quản lý của cá nhân tôi. Chúng tôi cam đoan, sẽ không để những kẻ xảo trá đê tiện như Linne Lev lọt vào hàng ngũ!”

……

Linne không nghe nổi nữa, cậu chộp lấy điều khiển rồi ném về phía TV. Chiếc điều khiển đập vào màn hình, khiến lớp kính nứt ra một vết thật lớn, chiếc TV thì lắc lư phát ra tiếng chập điện lẹt xẹt, sau mấy giây cố gắng giãy chết, màn hình chỉ còn lại hình nhiễu sóng.

Mắt của tay bắn tỉa như trợn trừng lên, hơi thở dồn dập khiến lồng ngực cậu phập phồng dữ dội, cậu quay lại khóa cổ vị thượng tá của quân chính phủ Bosnia–Herzegovina, đè hắn ra bàn. Trước khi Linne hoàn toàn mất lý trí, Reto thở dài: “Linne, bình tĩnh lại đi.”

Mắt Linne đỏ lên, nghiến răng nói: “Chuyện tôi chưa từng làm, tôi không bao giờ thừa nhận!”

“Em không thừa nhận cũng đâu ích gì?” Reto hỏi: “Em đã là một người chết, Nam Tư không còn ai là Linne Lev cả, em có hiểu không? Baleramović không bắt được em, đành ra tay trước để xóa bỏ sự tồn tại của em, ông ta lấy công chuộc tội, giữ lại cái ghế của mình.”

“Nhưng chỉ cần tôi còn sống, ông ta không dám dễ dàng tuyên bố tôi bị bắn chết.” Linne không ngốc, “Là anh, anh đã nói với ông ta, anh bắt được tôi. Anh đã thỏa thuận với ông ta, anh bảo đảm tôi sẽ không xuất hiện trước công chúng, còn ông ta chỉ việc tuyên bố một cách đắc ý rằng tôi đã chết. Ông ta đồng ý với anh một điều kiện, anh đã muốn gì? Tiền? Vũ khí? Hay là tình báo?”

Reto hỏi lại: “Em nghĩ tôi muốn điều gì?”

Linne chẳng hề muốn biết, cậu chỉ biết rằng mình đã trở thành một con tốt thí mạng, cậu chưa từng tuyệt vọng đến thế: “Tôi phục vụ cho quốc gia, anh chia rẽ tôi và tổ quốc của tôi; tôi chỉ muốn bảo vệ dân tộc mình, anh lại muốn tôi trở thành vũ khí tư nhân của anh; anh muốn tôi phản bội quốc gia, phản bội dân tộc, phản bội chức vụ, hại tôi một thân một mình, như vậy, ngoại trừ anh, Reto Fabrizi Solonazarov, ngoại trừ ở bên anh, tôi chẳng đi nơi nào được nữa!”

Cậu khinh bỉ người đàn ông trước mắt mình: “Tôi không phải cô búp bê Barbie của anh. Mau rút lại cái ý nghĩ trác táng, ngây thơ, nhàm chán và ham muốn chiếm giữ của anh, trưởng thành đi, ngài thượng tá. Anh chỉ khiến tôi thấy kinh tởm mà thôi!”

“Em đánh giá tôi quá cao rồi, Linne. Em nghĩ là do tôi hại em phản quốc?” Reto nghĩ rằng cậu vẫn quá khờ dại: “Rốt cuộc là ai đã lựa chọn đổ tội cho cấp dưới để giữ chức? Là ai cho tôi cơ hội lấy vận mệnh của em để giao dịch? Tôi chưa từng ép buộc Baleramović phải từ bỏ em, thậm chí tôi chưa từng ép buộc ông ta tìm đến em để chấp hành nhiệm vụ ám sát.”

“Ông ta không biết tình báo đó là giả, do anh đã đặt bẫy ông ta!”

“Nếu ông ta không tham thành tích thì sẽ không bị lừa. Nếu ông ta điều tra thật cẩn thận, sẽ phát hiện dấu vết giả tạo của tình báo — Kế hoạch của tôi đâu phải không có lỗ hổng. Ông ta nóng ruột muốn tranh công nên mắc sai lầm lớn, sau đó bắt binh sĩ dưới trướng mình gánh vác toàn bộ trách nhiệm, đưa em và Roman ra trước dư luận để chịu tội thay ông ta.”

“Ông ta không phải người tốt, anh cũng không phải.”

“Tôi chưa từng nói tôi là người tốt. Nhưng người thực sự hại em không phải là tôi.”

Linne á khẩu không đáp lời được, thực ra cậu đã hiểu trong lòng, từ giây phút giết tên Croat kia, chắc chắn rằng cậu sẽ bị Baleramović bỏ rơi. Về phần tự giết cậu hay mượn tay kẻ thù để giết cậu, với ngài thượng tướng của Quân đội Nhân dân thì không khác biệt nhau là bao. Reto đã lợi dụng lòng tham và sự ích kỷ của Baleramović, người thực sự biến Linne thành “kẻ phản quốc” là Baleramović.

“Về phần em có phải búp bê Barbie của tôi không,” Reto chậm rãi nói: “Tôi thừa nhận, tôi đã rất giận vì em bỏ trốn, tôi đã không kiềm chế được cảm xúc trong phút chốc. Nhưng tôi muốn em hiểu rằng, hoàn cảnh em đang sống không phù hợp với em.”

Linne tức tới nỗi phát cười: “Anh có tư cách gì quyết định hoàn cảnh sống nào phù hợp với tôi?”

“Quân đội Nhân dân thối nát vô dụng, bọn họ chỉ biết tiêm nhiễm phẫn nộ và hận thù vào đầu em. Em coi họ là nhất, nhưng họ hoàn toàn chẳng quan tâm tới em. Hoàn cảnh như vậy phù hợp với em sao?”

“Ở đâu mà không có thối nát? Quyền lực đã ăn mòn phẩm chất của Baleramović, nhưng quân chính phủ Bosnia–Herzegovina thì không có quan tham ư? Dân chúng chỉ tạm thời bị lừa thôi, vì họ không biết sự thật.”

“Dân chúng?” Reto như nghe được một câu chuyện cười: “Họ chẳng cần sự thật.”

Linne ngoan cố mím môi lại.

Reto nói: “Kinh tế giảm sút, chiến tranh liên miên, các nông trại không có thu hoạch, nhà xưởng ngừng sản xuất, em xem lạm phát đã tới mức độ nào rồi? [1] Vào lúc này mà em cho họ xem sự thật, em nghĩ họ muốn xem? Em sẽ nói với họ rằng chiến tranh là âm mưu và kế hoạch của các chính trị gia, những binh sĩ ôm bom cảm tử, miệng hô hào tổ quốc muôn năm thực chất chỉ là một tờ phiếu bầu trong mắt các quan chức? Đừng nói người nhà liệt sĩ, bản thân em có dám tin không? Em ra chiến trường bao nhiêu năm như vậy, lòng em có đáp án cho câu hỏi tại sao rồi chứ? Thật sự vì phục hưng sự nghiệp dân tộc?”

[1] Thập niên 90, giá trị sản xuất của liên bang Nam Tư giảm sút, vấn đề lạm phát rất nghiêm trọng. Năm 1990, sản lượng công nghiệp và nông nghiệp của Bosnia–Herzegovina đã tụt xuống mức âm (-8.0 và -2.0). Năm 1992 mức lạm phát đã chạm ngưỡng 5 con số (19801.4%). Số liệu lấy từ “Nội chiến Bosnia–Herzegovina kéo dài”, nhà xuất bản đại học dân tộc trung ương, chương 2, trang 29-38.

“Tôi không ép em chọn phe,” Reto kết luận, “Tôi nói rồi, tôi chưa từng hy vọng em đầu hàng. Đây không phải là chọn phe, Linne à. Nhưng em có thật sự hiểu mình đang làm gì không? Em có biết em thật sự mong muốn điều gì không? Em trung với thượng cấp, trung với nhân dân, trung với quốc gia. Vậy bản thân em thì sao? Em đã bao giờ trung thực với chính mình?”

Chiến tranh, cuối cùng là vì lý do gì?

Vì sao người Serb lại thù hận người Croat? Những tín đồ đạo Hồi bị treo cổ trên quảng trường thực sự có tội? Vì sao cậu lại thù ghét mọi người? Sự thù hận đã mọc rễ nảy mầm trong dân tộc bằng cách nào? Bắt đầu từ trận Kosovo? [2] Hay là sớm hơn nữa? Princip giết thái tử Áo-Hung có thể hiểu là hành động phản kháng giai cấp thống trị, nhưng vì sao phải giết người vợ của thái tử? Người phụ nữ sắp làm mẹ đó, thai nhi đã thành hình trong bụng cô phạm sai lầm gì mà phải chết cùng cha mẹ?

[2] Trận Kosovo: Chỉ trận chiến giữa Serbia và Thổ Nhĩ Kỳ ở thế kỷ 14-15, sau cuộc chiến, Thổ Nhĩ Kỳ chiếm Kosovo, Serbia mất nước, bán đảo Balkan dần bị Hồi giáo hóa. Đây cũng là nguyên nhân sâu xa dẫn đến người Serbia thù hận đạo Hồi.

Phụ nữ, trẻ em, người nhà, dân chạy nạn, đồng đội… Roman của cậu… Cuối cùng vì sao mà bọn họ phải chết? Quốc gia này có nhớ tới họ không? Nhớ tới mỗi người trong số họ, nhớ rằng họ đã từng là tất cả của một gia đình.

Mỗi một người lính đều tự hỏi vấn đề này. Nhưng Linne cố gắng không đào sâu về nó, đó không phải là lĩnh vực mà một người lính nên tìm hiểu. “Vì sao phải chết?”, “Nếu…thì đã không chết”, “Giá như biết trước thì sẽ không…”, những mẫu câu này là dành cho kiếp sống sau khi giải ngũ, đến lúc đó cậu sẽ có rất nhiều thì giờ để tự hỏi. Còn hiện tại, cậu vẫn là một quân nhân, điều cậu nên nghĩ là làm thế nào sống sót trên chiến trường, làm thế nào để càng nhiều đồng đội càng tốt sống sót trên chiến trường.

Linne chỉ cảm thấy vô cùng đau khổ, cậu nhớ lại trải nghiệm tối hôm qua: “Hôm qua, Quân đội Nhân dân đưa tôi đến đây. Họ cho rằng tôi là người Bosniak, cho rằng tôi là quân chính phủ. Tôi ngồi trong chiếc xe đó, bọn họ cẩn trọng quan sát tôi, có người thậm chí còn đặt tay lên súng. Nhưng rõ ràng tôi và họ là đồng bào.” Cậu được trải nghiệm một lần làm người của dân tộc khác: “Nếu lúc ấy trong số họ có người bị kích động, có lẽ tôi cũng không chắc về kết cục của mình. Cuối cùng thì có một thằng nhóc đã nhường chỗ cho tôi, tôi thầm thở phào nhẹ nhõm. Lúc ấy trong đầu tôi chỉ có một ý nghĩ — Tất cả thật là vớ vẩn. Tất cả, sắc tộc, huyết mạch, chủ nghĩa, mẹ kiếp thực sự quá vớ vẩn.”

Cậu lau mặt, lần đầu tiên nhìn kẻ thù của mình với ánh mắt chân thành: “Nhưng Reto à, tôi vẫn tin tưởng một cách vững vàng, rằng Serbia là dân tộc xuất sắc nhất, tôi vẫn có niềm tự hào của người Serb. Các chính trị gia có thể tranh quyền đoạt lợi, nhưng lòng tin của tôi là thật, không thể bị dao động bởi một phần nhỏ những kẻ xấu xa. Huống hồ tôi còn là một người lính, đây là trách nhiệm và sứ mệnh của tôi.”

“Tôi biết,” Reto vuốt ve má cậu: “Em đã làm rất tốt, em là người lính xuất sắc nhất. Nhưng trong mắt tôi, em không chỉ là một người lính, Linne, em là một người rất đáng trân trọng, một người không thể thay thế, nhưng dường như em hoàn toàn không tự ý thức được điều đó.”

Linne nghe hắn nói vậy thì tim rớt một nhịp, tránh né ánh mắt Reto theo bản năng: “Đi mà nói mấy câu buồn nôn ấy với nhân tình của anh.”

Reto bật cười: “Em biết không, mỗi lần em chột dạ thì sẽ nói lảng sang chuyện khác.”

“Anh chẳng hiểu tôi chút nào cả.” Linne nhíu mày ngắt lời: “Ít nhất, tôi không phải loại người như anh nghĩ.”

Cậu đã chuẩn bị tâm lý đón nhận cái chết. Trước khi chết, cậu nghĩ cậu đã nói đủ nhiều: “Được rồi thượng tá, muốn giết hay muốn róc xương cứ tự nhiên, tôi thua rồi, anh xử lý thế nào tôi đều tâm phục khẩu phục.”

Để hoàn thành thỏa thuận với Baleramović, Reto chắc chắn phải giết cậu. Linne không ngốc nghếch tới mức cho rằng thượng tướng của Quân đội Nhân dân Nam Tư sẽ bị qua mắt bởi một trò mèo, ảnh chụp cũng được, thi thể cũng vậy, Baleramović nhất định phải xác nhận sự thật thì mới hài lòng hoàn thành giao dịch với Reto.

Reto đứng lên thở dài, nhìn cậu từ trên cao xuống: “Chính xác, chuyện em bỏ trốn vẫn làm tôi rất tức giận. Tôi nghĩ, em cần phải được dạy dỗ một chút.”

– ————

Tác giả có lời muốn nói:

Thượng tá tức điên lên rồi, bị kích động quá nên ép Linne trở nên tàn nhẫn. Linne trân trọng nhất là tín ngưỡng của cậu, cho nên tiếp theo chắc chắn cậu sẽ trả thù.