Đọc truyện Quan Cư Nhất Phẩm – Chương 70: Chuyển nhà, mở hiệu (1)

Chỉ nghe Thẩm Mặc nói từng chữ một :
– Thường tồn khắc kỷ tâm, pháp độ yếu cẩn thủ.
Rõ ràng nói cho Thẩm tiên sinh biết, Thẩm Triều Sinh y là một người tốt tuân thủ pháp luật.

Nếu như Thẩm Mặc là tiểu tài tử, thì Thẩm Luyện là lão thần đồng, tất nhiên hiểu ý tứ của y, cười nhạt nói:
– Ám thất khuy tâm, thần mục như điện.
Điều này tức là nói mặc dù ta không có chứng cứ, nhưng những suy nghĩ xấu xa của Thẩm Mặc ngươi thì có trời biết đất biết.

***Lòng tà ngõ tối, thần thấy như gương.

Thẩm Mặc cẩn thận hồi tưởng lại, trước khi hai người bọn họ trở thành sư đồ, chỉ gặp mặt có một lần, lần đó thì cái lão già này hình như là bị tức giận bỏ đi. Vì sao lại tức giận bỏ đi? Hình như là vì chuyện giải cứu Trường Tử phát sinh xung đột, lão già này muốn Thẩm Mặc né tránh tỉ thí, thông qua cấp trên, do tri phủ đại nhân gây áp lực xuống bên dưới, mặc dù sẽ phí một phen công phu vòng vo, nhưng đối với sự an toàn của Trường Tử mà nói là thỏa đáng nhất.

Nhưng tình thế khi đó là, lão khốn kiếp Lý huyện lệnh kia bày hết mưu kế để xếp đặt một cuộc tỉ thí, Thẩm lão gia cũng gửi gắm hi vọng lớn, hi vọng y có thể gi vinh quang cho Thẩm gia. Sau một phen cân nhắc, Thẩm Mặc từ chối đề nghị của Thẩm Luyện. Trên cơ sở đảm bảo được an toàn của Trường Tử, y muốn thay đổi cái vận mệnh không một xu dính túi, không có chút tự tôn, vô cùng quẫn bách của hai cha con.

Xét về mặt đạo đức, quả thực y không thể đứng hiên ngang với trời được, nhưng y tự hỏi không hổ thẹn với lòng, sinh tồn và tôn nghiêm, đều phải đặt trước đạo đức, y chỉ đành than một tiếng:
– Đãn năng y lý cầu sanh kế, hà tất khi tâm tố ác nhân.

*** Nếu có thể mưu sinh theo lý, cần gì trái lòng làm kẻ ác.

– Quân tử dụ vu nghĩa, tiểu nhân dụ vu lợi.
Thẩm Luyện trầm giọng nói.

*** Quân tử hiểu rõ về nghĩa, tiểu nhân hiểu rõ về lợi. – Khổng Tử.

Thẩm Mặc cuối cùng cũng hiểu ra căn nguyên của mâu thuẫn rồi, đó là giá trị quan khác biệt. Đối với sĩ tử đại phu có tinh thần thuần khiết, đạo đức cao hơn tất cả, không được phép có chút vấy bẩn nào! Nghĩ thông điểm này, trong lòng y không khỏi có chút buồn bã, y biết hai người căn bản không cùng được, ở điểm này, cả hai vĩnh viễn không có tiếng nói chúng.

“Thôi vậy, ta cũng chẳng thể nào bắt tất cả mọi người đều thích mình được, cũng không thể khiến ai ai cũng trở thành bạn.” Nghĩ thông suốt điều này, khúc mắc mấy ngày qua được cởi bỏ. Y cũng không muốn hòa giải, mà là hi vọng hai người bỏ qua mâu thuẫn, chung sống hòa bình, ít nhất có thể bình an vượt qua ba tháng.

Nghĩ tới đây, y liền khẽ nói:
– Vũ lý thâm sơn tuyết lý yên, khán thì dung dịch tố thì nan.

*** Mưa trong núi sâu tuyết trong sương khói, nhìn thì dễ làm thì khó.

– Ngựa tới vách núi ghìm cương cũng đã muộn, thuyền đến giữa dòng vá thủng cũng chẳng kịp.
Thẩm Luyện mặt đầy thương tiếc nói.

Quân tử cũng có chỗ đề lừa gạt, muốn qua mặt được Thẩm Luyện cũng chẳng phải là chuyện khó gì. Thẩm Mặc trong lòng rõ ràng nghĩ là “Đứng dưới mái nhà thấp thì làm sao có thể ngửng đầu lên được”, nhưng nói ra miệng lại là:
– Trường tồn quân tử đạo, tu hữu trượng phu chí.

Nghe trong tai Thẩm Luyện, câu này hiển nhiên là có ý hối cải, ngữ khí liền nhẹ nhàng hơn:
– Đừng làm chuyện trái lòng, tai họa ắt không tới.

Thẩm Mặc cũng gật đầu, khẽ nói:
– Đường xa biết sức ngựa, sống lâu thấy lòng người.
Nói xong vái dài một cái, thầm nói :” Không thèm cãi nhau với lão nữa.”

Thẩm Luyện vuốt cằm, cuối cùng cũng bỏ qua chuyện này, thấp giọng nói:
– Ngày mai đọc thuộc Thần Đồng Thi.

Trong những ánh mắt còn hâm mộ hơn cả hôm qua, Thẩm Mặc chậm rãi đi xuống.

Đám học sinh chưa bao giờ nghĩ rằng, lại có người từ đầu tới cuối dùng câu từ trong Danh Hiền Tập đối đáp với tiên sinh, mặc dù không hiểu được hai người nói cái gì, nhưng nghe vẫn thấy rất đã.

Thẩm Mặc im lặng ngồi về chỗ, chẳng hề vì vấn đề được giải quyết mà thấy nhẹ nhõm. Chuyện này ảnh hưởng tới y rất lớn, nếu như chuyên chọn ra có một cái tốt trong chuyện này là, y đã hiểu được thế nào là Thanh Lưu, thế nào là Trực Thần. Bắt đầu nghiêm túc suy nghĩ cách chung sống với những loại người này.

*** Thanh Lưu: Giới sĩ phu thanh cao có danh vọng.
*** Trực Thần : Nói bề tôi cán gián.

Hôm sau, đọc thuộc lòng Thần Đồng Thi chín trăm sáu mươi chữ, Thẩm Mặc vẫn thuận như nước chảy. Đây là một bài thơ gây hại không cho người ta tiến lên :” Thiên tử trọng anh hào, văn chương dạy ngươi sớm, tất cả đều thấp kém, chỉ có đọc sách cao. Nhỏ chăm chỉ học tập, văn chương để lập thân, khắp triều chu tử quý, toàn là người đọc sách.” Toàn là những lời nói khoác, nhưng làm người ta nhiệt huyết dâng trào, hận không thể dùng dùi đâm vào đùi, treo tóc ngược trần nhà để đọc sách.

Lẽ ra đọc tới đây coi như là xong rồi. Bởi vì Ngũ Ngôn Tạp Tự, Thất Ngôn Tạp Tự, càng giống với hai quyển khác hơn, mặc dù giữa câu từ có đồng âm hợp vận. Nhưng đầu một đằng, cuối một nẻo, căn bản không có đạo lý gì, chỉ cố ghép lại cho học sinh nhận chữ thôi, hơn nữa vừa thối vừa dài.

*** Ngũ Ngôn Tạp Tự: Sách kiểu ca dao dân gian, nói về kiến thức thông thường trong cuộc sống hàng ngày.

Nhưng Thẩm Luyện nói:
– Nếu như ngươi có thể đọc được thì ta coi như ngươi đủ tư cách qua vỡ lòng, bắt đầu dạy kinh học cho ngươi.

Lời này có ý là, không đọc thuộc được cũng chẳng sao. Nhưng Thẩm Mặc bẩm sinh là kẻ ương ngạnh, nếu như có ý khiến ông ta phải tâm phục khẩu phục, thì tuyệt đối không dễ chịu thua. Vì thế nhận lời ngày mai đọc Ngũ Ngôn cho ông ta.

Thế là không còn được dễ dàng như mấy ngày trước nữa, mặc dù nền tảng của y tốt, ấn tượng sâu, nhưng với ba nghìn ba trăm chữ, muốn đọc không sai một chữ, tuyệt đối là một công việc khó khăn. Cho dù kiếp này y chừng như tập hợp được trí thông minh của cả hai người, trí nhớ tốt, học thuộc nhanh, nhưng vẫn phải thức thâu đêm mới yên tâm.

Mấy canh giờ sau trong Thẩm thị học đường, Thẩm Triều Sinh mang hai cái mắt trũng sâu, bắt đầu dùng hết sức bình sinh đọc thuộc lòng Ngũ Ngôn Tạp Tự dài dằng dặc. Chưa nói tới kẻ đọc sách, tới nghe cả đám học sinh nghe sách, vì tập trung quá lâu mà cảm thấy có chút hư thoát.

Khi Thẩm Mặc đọc xong mười chữ cuối cùng thì Thẩm Kinh không cần biết gì nữa, ra sức vỗ bàn khen hay. Đám học sinh len lén liếc nhìn tiên sinh, thấy ông không hề có một chút vẻ không vui nào, cũng vỗ tay hoan hô theo.

Cuối cùng Thẩm Luyện cũng không bắt Thẩm Mặc đọc Thất Ngôn Tạp Tử còn nhiều chữ gấp đôi Ngũ Ngôn Tạp Tự, năm xưa ông ta cũng nhìn nó mà rùng mình. Chuyện bản thân không làm được, ông ta sẽ không lấy ra thử thách người khác.

Sau sự kiện này, đám đồng môn nhỏ tuổi cung kính gọi Thẩm Mặc là “Triều Sinh ca”, những đồng môn lớn tuổi xưng hô với y là “Triều Sinh huynh”, bằng biểu hiện mấy ngày qua y rốt cuộc đã cảm phục được tất cả mọi người.

Thẩm Luyện cũng dần dần hơi hiểu ra, trên đời này có một số người không cố ý khoe khoang, mà bọn họ bẩm sinh thu hút người khác, không thể không trở thành tiêu điểm được mọi người chú ý.

Ông ta vốn có chút lo lắng tên gia hỏa này ảnh hưởng tới lòng tin của người khác, nhưng thực tế chứng minh, từ khi Thẩm Mặc tới cái học đường này, khả năng đọc thuộc lòng của đám học sinh hoặc ít hoặc nhiều có chút tiến bộ … Nếu đã như thế, Thẩm tiên sinh cũng để mặc y vậy.